The Power of the Avant-Garde. Now and then : Bozar Brussel (België)

 Een boeiende tentoonstelling die teruggaat tot de tijd rond de eeuwwisseling en de uitwerking van technische vooruitgang (gevolgen van het industriële tijdperk) in de kunst reflecteert, aanleiding geeft tot nieuwe beeldvorming met een kracht die vandaag overal veelvuldig doorwerkt

Het was een tijd van enorme maatschappelijke veranderingen, gepaard met psycho- sociale ontwrichting en de 1e wereldoorlog, progressieve politieke stromingen stelden zich striijdbaar op , de massa verscheen op het toneel , auto’s, vliegtuigen, treinen , nieuwe wapens en uitvindingen versnelden het leven.

Dit slaat beeldend neer in het futurisme in Italië , het cubo-futurisme in Rusland, Bauhaus en Blauwe Reiter in Duitsland en later het expressionisme vooraf beïnvloed door Munch en Ensor

De beweging breekt met de traditie, vindt radicaal nieuwe vormen : fragmentarisme, cubisme : een versplintering van de vorm en een chaotisch samenzetten.

Hedendaagse kunstenaars gaan de relatie aan met een voor hen boeiende kunstenaar zoals Marlene Dumas met Munch. Beider werk heeft de vrouw als thema. Munch’s werk is meesterlijk, ironisch , zijn tekeningen verraden de vaste hand van de grootmeester met een fantastische verbeelding , gebaseerd op een omgezette werkelijkheid. De minnaar wordt een dier dat Munch in de Zoo tekende tijdens zijn instorting. Enige compositie ! Maar het drama van de eenzaamheid en vertwijfeling van een mens zijn , neergezet in een oneindig lege ruimte aan een woelige zee en donkere luchten, psychisch enorm geladen.

Marlène Dumas heeft een racistisch discours , 3 variaties vrouwen in tonaliteiten van huiskleur , de manier waarop : een hedendaags gegeven. Schitterende techniek! Zijzelf als model. Zegt iets over onze tijd.

Het bevreemdend eenzame duikt op in een eigenaardig werk van Spilliaert : jonge vrouw als een geest met hond tegen een eenzame vlakte , met zee aan de uiterste horizon. Schitterend weergave van die bevreemding en eenzaamheid.  

Daarna komen de kleurrijke , versplinterde werken van Malevitsj, met simultaniteit, en dynamiek , later evoluerend naar intuitie, objectloosheid : suprematisme

Andere Russen zijn minder avant-gardist zoals Larionov en en Natalja Gontsjarova met invloed van de volkskunst , naieve energie en het plezier van zuiver kleur., maar ook de tegenstelling rijk , arm in beeld brengend

August Macke en Heinrich Campendonks werk breken met conventies in hun expressivitieit. Spiritualiteit wordt het streefdoel in de kunst van en na Kandinsky.