"Uit het leven van een hond" van Sander Kollaard

 

Winnaar Libris Literatuur Prijs 2020

Een ontledend, zichzelf waarnemend individu, een chagrijnige man, die als onder het ontleedmes zichzelf ziet ,  beslist  en als aan de lijn hangend reageert ( vlijmscherpe analyse van zijn niet vrijblijvend gedrag , ook ten aanzien van het leven). Hij was verpleger, gescheiden , met een hond Schurk, die een hartziekte heeft en op zijn wandeling geholpen wordt door Mia, waar Henk toenadering zoekt. Mia en de hond bepalen zijn leven , evenals zijn broer en nichtje Rose die een relikt uit zijn verleden bewaart , een paardje.

Tijd zijn de anderen. Leven is tijd. Ziek zijn reduceert je tot vreemdeling.

Zijn herinnering is geen elegant gobelin, maar een lappendeken, een geheugen met lak aan consistentie, valt als zand uiteen.

Hij leerde lezen als kind, ontwikkelt leesplezier, het is een verslaving.

Is dit goed of verwatert het, het zelf? Is het goed of escapisme? Vernietigt het de eigen persoonlijkheid? Lezen is voldoen aan en verlangen, later wordt het een houvast.

Zijn bezoek aan Maaike, een vroegere bandeloze  geliefde ,  legt de aftakeling bloot , het wegteren, de restjes kennis, half onthouden vaardigheden, beschadigde herinneringen van een half-dementerende vrouw. Ze is als een hond aan de lijn, wil dit en dat en iets anders, is geconditioneerd. Haar hand is een mager klauwtje , is dood hout. Maar hij is trouw.

Henk trok zich het lot van alle patienten aan, is een reus op lemen voeten. Wat is het ergste, vergeten of herinnering ?

Een hond leert zijn baas juist inschatten, is een emotioneel wezen.

Henk de hoofdfiguur is zeer begaan met anderen, en zijn hond ,  ziet tussen de regels van de gebeurtenissen. Verhalen zijn een basale vorm van begrip en inzicht, houden de wereld aaneen.

Het leven is een verhaal van eigen makelij.

Hoeveel herinnering is er nodig? Ook een hond heeft herinnering .

Henk geeft een beschrijving van het kapot gaan van zijn huwelijk, de ergernissen in de waan van verliefdheid  worden een afgrond.

Humor : verkoopster van de hond had geweldig grote voeten. Het was alsof haar stem beijzeld was. Bij rusten is het lichaam losgehaakt van het ik, bevrijd  van de nekklem van het bewustzijn. Dromen zijn reflexies van de hersenen, betekenisloze verzinsels.

Hij beseft de waardeloosheid van het leven, maar stelt vast dat het bewustzijn van deze tijd voor ieder mens anders is , een verschillende benadering  heeft.

Hij laat de voorwerpen spreken ( personificatie) . Zet heel veel wijsheden op een hoop: sommige vormen  van verdriet blijven bestaan in een andere vorm.

Over zijn ogen en wenkbrauwen waaien zijn gemoed als een wind over het water. Zijn gezicht liet zich lezen als een kinderboek.

Het voordeel van de jaren is hoofd-en bijzaken snel scheiden.

Begrip is essentieel bij toenadering. Beethoven is architecturaal.

Een sleepnet over de bodem van zijn ziel haalt alles boven wat meestal op afstand blijft. Drank is een gebrek aan beschaving .

Hij had levenslust als een moreel beginsel. Schoonheid is een zoeken van delvers. Boeken vormen een drukverband dat het leegbloeden van het geheugen tegengaat.

Soms is er een overgang  van sentiment naar eros , naar harde ontnuchterende realiteit.

Het Mia- en Schurkverhaal naar het einde toe hebben een menselijke dimentie. Elke tel geluk is belangrijk. Zij blijven wijselijk elk apart leven. Vooraf denken over het leven is een pijnlijk bewustzijn, is vooraf beleven zoals bewuste mensen doen.

Dit is een verhaal over de grootsheid van het kleine positieve en negatieve  leven.